Ξυλόγλυπτος αμφίγλυφος σταυρός αγιασμού

Ο σταυρός είναι στερεωμένος σε μεταλλική βάση και δεμένος σε περίτεχνο πλαίσιο διακοσμημένο με τη συρματερή τεχνική, με κοράλλια και γυάλινες μπλε και κόκκινες πέτρες. Το πλαίσιο περιτρέχει το σταυρό και πλαισιώνει κάθε παράσταση. Τις κεραίες του σταυρού υποβαστάζουν δεξιά και αριστερά δράκοντες, στο σώμα των οποίων σχηματίζονται τέσσερα μετάλλια. Δεξιά και αριστερά του άνω σκέλους μετάλλια που επιστέφονται από τρουλλίσκους, ενώ αντίστοιχα μετάλλια κοσμούν και τις φυτόμορφες απολήξεις των σκελών της οριζόντιας κεραίας. Ένα ακόμη μετάλλιο επάνω από το κάθετο σκέλος του σταυρού (για το πλαίσιο βλ. Radojkovic 1966, πίν. 175, 196, 197). Η διακόσμηση είναι η τυπική των ξυλόγλυπτων σταυρών. Σε διάτρητο αρχιτεκτονικό βάθος, τεχνική που επικρατεί στο βαλκανικό χώρο από το 17ο αιώνα (Σιμωνόπετρα 1991, σ. 167), απεικονίζεται στο κέντρο της μιας όψης η Σταύρωση, αριστερά ο ευαγγελιστής Ματθαίος, δεξιά ο Ιωάννης με τον Πρόχορο. Επάνω η Υπαπαντή και κάτω η Άκρα Ταπείνωση και η Εις Άδου Κάθοδος. Ψηλά, μέσα σε μετάλλιο, η Παναγία στον τύπο της Πλατυτέρας και στα μετάλλια των οριζόντιων κεραιών, αλλά και σε αυτά που σχηματίζονται στις επάνω γωνίες του σταυρού, προφήτες.

Στην άλλη όψη εικονίζεται στο μέσον η Βάπτιση και αριστερά και δεξιά οι ευαγγελιστές Μάρκος και Λουκάς. Επάνω ο Ευαγγελισμός, κάτω οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος και η Μεταμόρφωση. Ψηλά, σε μετάλλιο, ο Χριστός. Στα μετάλλια της οριζόντιας κεραίας αριστερά ο Νώε, δεξιά ο Σαμουήλ με το κέρας. Στα ενδιάμεσα προτομές προφητών.

Ε. Μπρούσκαρη