CAMU στην Αθήνα

Περίπατος περισυλλογής

Στο κέντρο της Αθήνας, το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου στέκει το ίδιο ως μέρος ενός μεγαλύτερου, υπαίθριου μουσείου. Από την οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου, ανηφορίζοντας την οδό Θεωρίας, η οποία ακολουθεί παράλληλα τον περιφερειακό δρόμο της Ακρόπολης, τον γνωστό «Περίπατο», καταλήγει κανείς στην είσοδο του Μουσείου Κανελλοπούλου, στη γωνία των οδών Θεωρίας και Πανός, πορεία που ο Παύλος Κανελλόπουλος χαρακτήριζε «περίπατο περισυλλογής».

Σε αυτή τη θέση, το Μουσείο Κανελλοπούλου βρίσκεται σε άμεσο διάλογο με τη βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης, όπως και με πληθώρα αρχαιολογικών χώρων υψίστης σημασίας.

Στην ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης δεσπόζουν εξαιρετικά μνημεία, όπως το Θέατρο του Διονύσου, ο Άρειος Πάγος, η Αρχαία Αγορά, η Βιβλιοθήκη Αδριανού, η Ρωμαϊκή Αγορά, και οι Λόφοι Μουσών-Φιλοπάππου, Νυμφών-Αστεροσκοπείου, η Πνύκα και πολλά ακόμη μικρά και μεγάλα τοπόσημα. Δίπλα στο Μουσείο βρισκόταν το μεταβυζαντινό εκκλησάκι (16^ου ή 17^ου αιώνα) του Αγίου Νικολάου Παραβά, όπου οι Οθωμανοί έχτισαν το Τείχος της Υπαπαντής για την προστασία του Κάστρου της Ακρόπολης και μετέτρεψαν τον ναό σε προμαχώνα τον 18^ο αιώνα, δίνοντάς του έτσι την ονομασία  «Ντάπια του Λιονταριού», Προμαχώνας, δηλαδή, του Λιονταριού. Ο προμαχώνας αυτός, όχι μόνο έδωσε το όνομα στην γύρω περιοχή, αλλά αποτελούσε και τη βασική είσοδο προς την Ακρόπολη κατά τους Οθωμανικούς χρόνους. Πλέον, σώζονται μόνο ερείπια από το σημαντικό αυτό μνημείο.

Επιπροσθέτως, το Μουσείο Κανελλοπούλου συμβιώνει με το Μουσείο της Ακρόπολης, το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού (Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης) και το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (Τζαμί Τζισταράκη).

Η γειτονιά του Μουσείου

Οι γειτονιές γύρω από το Μουσείο Κανελλοπούλου μαρτυρούν την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της Αθήνας ως πρωτεύουσας του Ελληνικού κράτους. Με το Μουσείο ως αφετηρία, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί και να βιώσει την ελληνική ιστορία και τέχνη μέσα από τους δρόμους του κέντρου της Αθήνας.

Η Πλάκα είναι μία από τις παλαιότερες συνοικίες της πόλης και απλώνεται στους βορειοανατολικούς πρόποδες της Ακρόπολης. Το 1834 η Αθήνα ορίστηκε ως η νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους και η Πλάκα αναδείχθηκε ως ο πυρήνας της, με την ανώτερη τάξη εκείνης της περιόδου να την επιλέγει για την ανέγερση των αρχοντικών της. Πλέον έχει ανακηρυχθεί σε μεγάλο βαθμό αρχαιολογική ζώνη, αλλά παραμένει όμως μια γεμάτη ζωή γειτονιά της Αθήνας, προσελκύοντας κάθε χρόνο επισκέπτες που εξερευνούν το πλούσιο αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό παρόν και παρελθόν της.

Σε συνέχεια της Πλάκας, και πριν την Αρχαία Αγορά, υπήρχε η γειτονιά του Ριζόκαστρου, σχετικά άγνωστη στις μέρες μας. Ήταν μια παλιά αρχοντική συνοικία, στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης, «στη ρίζα του Κάστρου». Ριζόκαστρο επονομαζόταν και η μεσαιωνική οχύρωση της Αθήνας, ένα μέρος της οποίας αποκαλύφθηκε και διατηρείται στο υπόγειο του Μουσείου Κανελλοπούλου.

Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο συνοικισμός Αναφιώτικα, μια γειτονιά με φαινομενικά παράταιρο  αιγαιοπελαγίτικο σκηνικό, που δημιουργήθηκε στα μέσα του 19^ου αιώνα αυθαίρετα και άναρχα από Αναφιώτες και άλλους νησιώτες τεχνίτες, οικοδόμους και ξυλουργούς που μετοίκισαν στην Αθήνα προκειμένου να βοηθήσουν στην έντονη τότε ανοικοδόμηση της.

Ο επισκέπτης γίνεται μάρτυρας της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού ανά τις χιλιετίες, εντός του Μουσείου μέσω των μοναδικών εκθεμάτων της Συλλογής Κανελλοπούλου και εκτός, στους δρόμους της γειτονιάς του.