Υστεροβυζαντινή Περίοδος

Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους ξεκινά περίοδος συνεχών μεταβολών και ταραχών που θα διαρκέσει έως τα μέσα του 15ου αι. Λατινικές ηγεμονίες θα εγκατασταθούν στο μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών εδαφών της αυτοκρατορίας, ενώ βόρεια μαζί με τους Βούλγαρους θα ισχυροποιηθεί η θέση των Σέρβων. Επιπλέον, μέλη του βυζαντινού διοικητικού συστήματος θα συγκροτήσουν δικά τους ανεξάρτητα και συχνά εχθρικά μεταξύ τους κρατίδια, στη Νίκαια της Μικράς Ασίας, στην Τραπεζούντα του Πόντου και στην Άρτα της Ηπείρου.

Την περίοδο αυτή έρχονται αντιμέτωπες η δυτική με την ανατολική χριστιανοσύνη. Κλήθηκαν να συμβιώσουν στον ίδιο χώρο και παρά τις εντάσεις που προέκυψαν μέσα στον χρόνο διαπιστώνονται φαινόμενα πολιτισμικής ώσμωσης. Οι επιρροές αυτές παρατηρούνται σε όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής παραγωγής, σε τοιχογραφίες, έργα γλυπτικής, την αρχιτεκτονική δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, ναών και μοναστηριών.

Το 1261 το κράτος της Νίκαιας ανακατάλαβε την Κωνσταντινούπολη και ανόρθωσε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία (δυναστεία Παλαιολόγων). Η αυτοκρατορία καλείται να ανταπεξέλθει σε ένα εχθρικό και δυσμενές για αυτήν περιβάλλον, ρευστών συσχετισμών παλαιών και νέων δυνάμεων. Οι νέος μεγάλος κίνδυνος, οι Οθωμανοί Τούρκοι θα καταφέρουν τελικά να επιβάλουν την κυριαρχία τους αρχικά στην Μικρά Ασία και στη συνέχεια στα Βαλκάνια.

Το Βυζάντιο θα χάσει σταδιακά τα εδάφη του και στις 29 Μαΐου 1453 η άλωση της Κωνσταντινούπολης θα σηματοδοτήσει το τέλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το Βυζάντιο θα φτάσει στο απόγειο της πνευματικής και της καλλιτεχνικής του πορείας. Οι λόγιοί του θα αποτελέσουν τους πρόδρομους της Ιταλών ουμανιστών, με τους οποίους έρχονται σε επαφή, ενώ η τέχνη του θα αφήσει πίσω της μνημεία και έργα καλλιτεχνικής ομορφιάς που θαυμάζονται έως σήμερα.