Κλασική Περίοδος

Η νίκη στους Περσικούς Πολέμους άνοιξε το δρόμο για μια περίοδο έντονης πολιτικής δραστηριότητας και πνευματικής ακμής στην Ελλάδα. Κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις αυτές διαδραμάτισε η Αθήνα. Εκμεταλλευόμενη το κύρος και την ισχύ που απέκτησε στους πολέμους, αναδείχθηκε σε κυρίαρχη στρατιωτική και οικονομική δύναμη του 5^ου αι. π.Χ. Ο πλούτος που αποκόμιζε από το θαλάσσιο εμπόριο και η ελευθερία που εξασφάλιζε το δημοκρατικό πολίτευμα έκαναν την Αθήνα πόλο έλξης για τους σημαντικότερους καλλιτέχνες και διανοητές της εποχής. Ο αθηναϊκός δήμος, ιδιαίτερα επί Περικλή, αποτέλεσε αρωγό των τεχνών και του πνεύματος, χρηματοδοτώντας δημόσια έργα, όπως η ανοικοδόμηση του Παρθενώνα, θεατρικούς και μουσικούς αγώνες κ.ά.

Η τέχνη και η φιλοσοφία της περιόδου απέκτησαν έναν έντονα ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, εξερευνώντας τις κοινωνικές, πολιτικές και ηθικές διαστάσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Όμως ο Πελοποννησιακός Πόλεμος (431-404 π.Χ.) διέκοψε βίαια αυτήν την περίοδο πνευματικής άνθισης. Ο πόλεμος έληξε με επικράτηση της Σπάρτης, με συνέπεια η Αθήνα να χάσει μεγάλο τμήμα της δύναμής της και να γίνει πιο συντηρητική.

Οι αρχές του 4^ου αι. π.Χ. σημαδεύτηκαν απο συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ ελληνικών πόλεων. Την κατάσταση εκμεταλλεύτηκαν οι Μακεδόνες, που διέθεταν πλούτο, στρατιωτική ισχύ και μοναρχική οργάνωση. Μεταξύ 348 και 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ απέκτησε τον πλήρη έλεγχο του ελλαδικού χώρου. Ο γιος του Αλέξανδρος εκστράτευσε στην Ανατολή, δημιουργώντας μια αχανή αυτοκρατορίας με ανεξάντλητους φυσικούς πόρους (336-323 π.Χ.). Οι κατακτήσεις αυτές τερμάτισαν την πολιτική ανεξαρτησία των ελληνικών πόλεων-κρατών και άλλαξαν την ιστορία του αρχαίου κόσμου.