Tμήμα ανάγλυφου πίθου

Κατά τη διάρκεια του ύστερου 8ου και 7ου αι. π.Χ. η εντατικοποίηση των θαλάσσιων επαφών συνέβαλε στην αλληλεπίδραση των πολιτισμών της Μεσογείου. Στο Αιγαίο οι επιδράσεις από την ανατολή ήταν τόσο έντονες την περίοδο αυτή που αρκετοί ερευνητές μιλούν για «ανατολίζουσα» φάση της ελληνικής τέχνης.

Το θραύσμα της φωτογραφίας προέρχεται από μεγάλο πίθο (διάμ. χείλους περ. 50 εκ.) με ανάγλυφη διακόσμηση ανατολίζουσας τεχνοτροπίας. Στη ζώνη του λαιμού αποδίδονται σφίγγες (μυθικά πλάσματα με ανθρώπινη κεφαλή, σώμα λιονταριού και φτερά) με αιγυπτιάζουσα κόμμωση του λεγόμενου «δαιδαλικού» τύπου και πόλο (σκέπασμα κεφαλής), από τον οποίον εκφύονται δύο έλικες.

Ανάγλυφοι πίθοι κατασκευάζονταν σε διάφορα εργαστήρια της Κρήτης, των Κυκλάδων (Νάξο, Τήνο, Μήλο) και άλλων περιοχών κατά τον 7ο αι. π.Χ.. Το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι κρητικού εργαστηρίου και πιθανώς προέρχεται από το Αφρατί στην περιοχή Πεδιάδος Ηρακλείου. Οι ανάγλυφοι πίθοι είχαν μεγάλο μέγεθος, που μπορούσε να φθάνει το 1,50 μ. σε ύψος. Η κατασκευή τους γινόταν τμηματικά, σε μεγάλα κομμάτια (δακτυλίους) που ενώνονταν στη συνέχεια. Τα ανάγλυφα μοτίβα κατασκευάζονταν σε μήτρες και επικολλούνταν εν συνεχεία στην επιφάνεια των πίθων. Η κατασκευή με μήτρα εξηγεί και την επαναληπτικότητα των μοτίβων.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
– Βrouskari M. 1975. “Collection Paul Canellopoulos (VI). Δαιδάλεια Όστρακα”, Bulletin de correspondance hellénique 99, 385-400, ειδ. 393-394.
– Μοσχονησιώτη Σ. 2006. Λήμμα καταλόγου αρ. 24, στο Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. – Ζαρκάδας Α. (επιμ.), Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αρχαία Τέχνη, Αθήνα, 45.