Την παράσταση πλαισιώνουν τρεις ομόκεντροι κύκλοι. Το διάστημα μεταξύ των δύο πρώτων καλύπτεται με φύλλο χρυσού. Στο κέντρο του μεταλλίου εικονίζεται, όρθιος και μετωπικός, ένας αγένειος άνδρας με φωτοστέφανο, που πατεί σε φυσιοκρατικά αποδοσμένο έδαφος με δύο θάμνους εκατέρωθεν. Με το κατεβασμένο δεξιό του χέρι κρατεί κλάδο φοίνικος, ενώ εκτείνει προς τα επάνω το αριστερό σε χειρονομία επευφημίας. Το έδαφος και τα φυτά έχουν αποδοθεί με υδροχρώματα, ενώ ο φωτοστέφανος και τα ενδύματα με φύλλο χρυσού. Το πρόσωπο και τα γυμνά μέρη του σώματος μόνο με σκούρο καστανό περίγραμμα επάνω στο διαφανές γυαλί. Με το ίδιο χρώμα σχεδιάσθηκαν τα φύλλα και οι κλάδοι των φυτών καθώς και οι ανωμαλίες του εδάφους. Κρίνοντας από την πολύ ελαφρά καμπυλότητα που παρουσιάζουν τα σωζόμενα τμήματα των τοιχωμάτων του αγγείου, συμπεραίνουμε ότι το αρχικό σχήμα του ήταν η ανοικτή φιάλη.
ΠερισσότεραΗ τεχνική διακοσμήσεως του γυαλιού κατατάσσει το κομμάτι αυτό στα αμφύαλα χρυσογραφημένα αγγεία. Η τεχνική αυτή συνίσταται στο εξής: στον πυθμένα γυάλινου αγγείου που βρισκόταν σε ψυχρή κατάσταση, κολλούσαν στο επιθυμητό σχήμα ένα λεπτότατο φύλλο χρυσού, στο οποίο κατόπιν χάραζαν το περίγραμμα και τις λεπτομέρειες μορφών, φυτών, επιγραφών κτλ. Συχνά, ορισμένα στοιχεία τονίζονταν με χρώμα. Στη συνέχεια κάλυπταν την επιφάνεια με ένα προστατευτικό στρώμα από σκόνη άχρωμου γυαλιού και τοποθετούσαν το αγγείο στον κλίβανο. Ο χρυσός είναι ευπρόσβλητος σε υψηλές θερμοκρασίες, ενώ η σκόνη του γυαλιού τήκεται σε πολύ χαμηλότερες, σχηματίζοντας έτσι ένα δεύτερο διαφανές στρώμα γυαλιού, το οποίο σφράγιζε και προστάτευε τη χρυσογραφία. Η τεχνική αυτή, της οποίας η καταγωγή ανάγεται στην Αίγυπτο, γνώρισε μεγάλη διάδοση στη Ρώμη από τον 2ο έως τον 5ο μ.Χ. αιώνα, καθώς επίσης και στην περιοχή της Ρηνανίας όπου, παράλληλα με τον χρυσό, επιχωριάζει και η διακόσμηση με υδροχρώματα. Το αγγείο μας, το οποίο σημειωτέον είναι το μοναδικό δείγμα στην Ελλάδα με την τεχνική της αμφύαλης χρυσογραφίας, συνδυάζει και τους δύο τρόπους διακοσμήσεως.
Αν και δεν φέρει επιγραφή, ο φωτοστέφανος και ο κλάδος φοίνικος (και οι δύο θάμνοι, εάν είναι δάφνες) ταυτίζουν τη μορφή με χριστιανό μάρτυρα. Ίσως να πρόκειται για τον μάρτυρα Γερεώνα που η λατρεία του ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στη Ρηνανία και ιδίως στην Κολωνία, όπου πιθανώς κατασκευάσθηκε και η φιάλη αυτή.
Κωνσταντίνος Σκαμπαβίας
