Πυξίδα με πώμα

H πυξίδα είναι είδος αγγείου που χρησιμοποιήθηκε από την προϊστορική εποχή στο Αιγαίο. Συνήθως είχε μικρό μέγεθος και χρησίμευε για τη φύλαξη κοσμημάτων, καλλυντικών και άλλων μικροαντικειμένων. Τον 8^οαι. π.Χ., όμως, εμφανίζεται ένας μνημειακός τύπος πυξίδας με πυκνή γεωμετρική διακόσμηση και επίστεψη ιππόμορφων ειδωλίων στο πώμα, ο οποίος χρησιμοποείται ως κτέρισμα σε πλούσιες ταφές. Ο συμβολισμός των αλόγων δεν είναι σαφής, ενδέχεται όμως να υποδηλώνουν την αριστοκρατική τάξη του νεκρού. Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, τα άλογα ίσως συμβόλιζαν τις αρματοδρομίες, που γίνονταν προς τιμήν επιφανών νεκρών.

Το αγγείο κατασκευάστηκε σε αττικό εργαστήριο του ύστερου 8^ου αι. π.Χ. Στην Αθήνα έχουν βρεθεί παρόμοιες πυξίδες στα νεκροταφεία του Κεραμεικού, της αρχαίας Αγοράς και σε άλλα σημεία γύρω από την Ακρόπολη. Οι δύο μικρές οπές που διακρίνονται στο αριστερό τμήμα του πώματος ήταν για πρόσδεσή στο κυρίως σώμα. Παρόμοιες οπές υπήρχαν και στο δεξί μέρος του αγγείου.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
– Brouskari M.M. 1979. “Collection Paul Canellopoulos (XIV). Vases géométriques”, Bulletin de correspondance hellénique 103, 1979, 429-460, ειδ. 448-451.
– Μοσχονησιώτη Σ. 2006. Λήμμα καταλόγου αρ. 22, στο Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. – Ζαρκάδας Α. (επιμ.) 2006. Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αρχαία Τέχνη, Αθήνα, 42-43.