Πήλινο λυχνάρι με σκηνή πλανόδιου καλλιτέχνη

Τα πήλινα λυχνάρια χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα στο ρωμαϊκό κόσμο για τον φωτισμό ιδιωτικών οικιών, δημόσιων κτηρίων και ιερών, καθώς επίσης και σε υπαίθριες νυχτερινές τελετές, σε ταφές κτλ. Κατασκευάζονταν με μήτρες και ο δίσκος (δηλαδή η πάνω επιφάνεια) έφερε πάντα ανάγλυφη παράσταση. Η θεματολογία μπορούσε να αφορά μυθολογικά θέματα, ιστορικά γεγονότα ή σκηνές τΕς καθημερινής ζωής. Λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού τους, τα ρωμαϊκά λυχνάρια αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την ζωή στη Ρώμη και τις επαρχίες.

Το εικονιζόμενο λυχνάρι φέρει παράσταση πλανόδιου καλλιτέχνη. Ρίναι καθισμένος στο έδαφος και έχει μπροστά του μια χύτρα, ένα καρβέλι ψωμί και ένα κουδούνι. Στα αριστερά βρίσκεται πίθηκος που απλώνει το ένα του άκρο προς τον καλλιτέχνη. Στα δεξιά υπάρχει σκάλα στην οποία σκαρφαλώνει ζώο, πιθανώς γάτα. Μεταξύ του ζώου και του καλλιτέχνη διακρίνονται δύο κρίκοι, που προφανώς χρησίμευαν για ακροβατικές κινήσεις των ζώων. Η παράσταση είναι γνωστή από αρκετούς λύχνους του 1ου αι. μ.Χ.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
– Ελευθεράτου Σ. 2006. Λήμμα καταλόγου αρ. 96, στο Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. – Ζαρκάδας Α. (επιμ.), Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αρχαία
Τέχνη, Αθήνα, 160.