Πατριαρχικό συνοδικό μολυβδόβουλο έγγραφο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγόριου Ε΄

Με το πατριαρχικό έγγραφο του 1819, ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ θέτει υπό την προστασία του ισχυρού ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Μιχαήλ Γρηγορίου Σούτσου τη μονή της Αγίας Τριάδος, στο νησί Χάλκη του Βοσπόρου. Η μονή είχε περιέλθει σε παρακμή, έτσι ο Γρηγόριος αποφάσισε να την θέσει υπό την προστασία του Σούτσου, ο οποίος είχε το δικαίωμα να διαχειρίζεται την περιουσία της, να διορίζει τους ηγουμένους, τους επιστάτες κ.α., με την υποχρέωση η οικογένειά του να φροντίζει το μοναστήρι και να αυξήσει την περιουσία του. Ωστόσο τα επόμενα χρόνια η μονή δεν μπόρεσε να ανακάμψει, ενώ επλήγη και από πυρκαγιά. Στη δεκαετία του 1840 η μονή αναδιοργανώνεται αποτελώντας πια σπουδαία θεολογική σχολή. Το έγγραφο τοποθετείται δύο μόλις χρόνια πριν την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και μπορούμε να αναγνωρσουμε δύο προσωπικότητες που συνδέθηκαν μαζί της: ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’, ο οποίος προέβη σε αφορισμό των Επαναστατών υπό την πίεση του Σουλτάνου, χωρίς όμως να αποτρέψει τις σφαγές των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία. Ο ίδιος απαγχονίστηκε μπροστά στην πύλη του πατριαρχείου. Ο Μιχαήλ Σούτσος, ως ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας συνέδραμε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στην έκρηξη της επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Με τη συντριβή των Επαναστατών εγκατέλειψε τη θέση του. Αργότερα έγινε πρέσβης της Ελλάδας στο εξωτερικό.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Μπρούσκαρη Ε. 1982-83. «Πατριαρχικά γράμματα του Μουσείου Κανελλοπούλου», Δελτίο της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας ΙΑ’, 249-266 ειδ. 262-265.