Μυκηναϊκή κύλικα

Η κύλικα ήταν το κύριο αγγείο πόσης των Μυκηναίων αλλά και τελετουργικό σκεύος. Στις τοιχογραφίες των μυκηναϊκών ανακτόρων βλέπουμε κύλικες στα χέρια συνδαιτυμόνων που συμμετέχουν σε γιορτές και στα χέρια ιερατικών μορφών. Στο ανάκτορο της Πύλου έχουν βρεθεί χώροι με κύλικες στοιβαγμένες σε ράφια, προφανώς για χρήση σε δημόσιες συνεστιάσεις. Επίσης, σε πολλούς θολωτούς και θαλαμωτούς τάφους έχουν βρεθεί θραύσματα από κύλικες μπροστά στις εισόδους – ένδειξη ότι χρησιμοποιούνταν για μια αποχαιρετιστήρια πρόποση και μετά θρυμματίζονταν τελετουργικά. Τέλος, η κύλικα αποτυπώνεται και ως ιδεόγραμμα στη Γραμμική Β’ γραφή.

Οι κύλικες είχαν κατά κανόνα ψηλό πόδι, ανοικτό σώμα και δύο μικρές λαβές. Οι λαβές ήταν μάλλον διακοσμητικές ή χρησίμευαν για τη μεταφορά του αγγείου, διότι στις τοιχογραφίες βλέπουμε ότι οι χρήστες κρατούσαν τις κύλικες από το πόδι. Οι κύλικες μπορούσαν να είναι ακόσμητες ή να έχουν διακόσμηση με απλά γεωμετρικά ή, σπανιότερα, με εικονιστικά μοτίβα. Η συγκεκριμένη κοσμείται με σχηματοποιημένο χταπόδι.

Τα θαλάσσια πλάσματα – ψάρια, χταπόδια, αργοναύτες (είδος χταποδιού), κοχύλια κ.ά. – ήταν αγαπητά θέματα τόσο στους Μυκηναίους όσο στους Μινωίτες αγγειογράφους. Δεν γνωρίζουμε εάν έφεραν κάποιους συμβολισμούς – όπως είναι πιθανό – πάντως μαρτυρούν τη στενή σχέση που είχαν οι πολιτισμοί αυτοί με τη θάλασσα.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Βενιέρη Γ. 2006. Λήμμα καταλόγου αρ. 15, στο Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. – Ζαρκάδας Α. (επιμ.), Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αρχαία Τέχνη, Αθήνα, 33.