Μελανόμορφη υδρία

Το ωοειδές σώμα του αγγείου καταλαμβάνει μετόπη με παράσταση πέντε γυναικών σε κρήνη. Η μετόπη αριστερά κα δεξιά, πλαισιώνεται από σχηματοποιημένο κλαδί κισσού.

Στο δεξιό τμήμα της παράστασης εικονίζεται κρηναίο οικοδόμημα, που δηλώνεται με ένα λευκό δωρικό κίονα και θριγκό μπροστά από λεοντοκρουνό. Μία γυναίκα γεμίζει την υδρία της ακουμπισμένη κάτω από τον κρουνό. Δύο γυναίκες έχουν μόλις γεμίσει τα αγγεία τους και φεύγουν, ενώ δύο άλλες προσέρχονται στην κρήνη.

Οι γυναίκες φορούν ποδήρεις χιτώνες και πλούσια πτυχωμένα και στολισμένα ιμάτια.

Οι τρεις κεντρικές γυναικείες μορφές κρατούν βλαστούς με φύλλα κισσού που διακλαδίζονται με διακοσμητικό τρόπο, γεμίζοντας το βάθος της παράστασης.

Οι λεπτομέρειες των ενδυμάτων έχουν αποδοθεί με εγχαράξεις και με πινελιές ιώδους επίθετου χρώματος. Με λευκό επίθετο χρώμα καλύπτονται τα γυμνά μέρη τον σώματος των μορφών και τα πρόσωπα. Με ιώδες χρώμα τονίζονται τα μαξιλαράκια στα κεφάλια των γυναικών και ο λεοντοκρουνός.

Η παράσταση που εικονίζεται στο αγγείο σχετίζεται με τη χρήση του. Οι Αθηναίες χρησιμοποιούσαν υδρίες για τη μεταφορά τον νερού από τις δημόσιες κρήνες στα σπίτια τους. Στα αττικά αγγεία του τέλους τον 6ον αι. π.Χ., συγκεκριμένα μετά το 530 π.Χ., απεικονίζονται συχνά σκηνές κρήνης και συμπίπτουν με την ανέγερση σε πολλά σημεία της Αθήνας κρηναίων οικοδομημάτων από τους Πεισιστρατίδες.

Στη ζώνη κάτω από τη μετόπη εικονίζονται πάνθηρας ανάμεσα σε δύο αιγάγρους και δύο συμμετρικά ανθέμια με βλαστόσπειρες. Τα ζώα αποδίδονται συμμετρικά με διακοσμητική διάθεση. Τον ώμο τον αγγείου καταλαμβάνει σκηνή αρματοδρομίας. Δύο τέθριππα τρέχουν ορμητικά προς τα δεξιά. Οι γενειοφόροι ηνίοχοί τούς, ντυμένοι με λευκούς ποδήρεις χιτώνες, σκύβουν προς τα εμπρός, παρακινώντας με τα ηνία και τη βουκέντρα τα άλογα τους, που καλπάζουν με υψωμένες τις πρόσθιες οπλές. Η απεικόνιση αρμάτων ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην αττική αγγειογραφία στα τέλη τον 6ον αι. π.Χ. Τη διακόσμηση συμπληρώνουν γλωσσωτό κόσμημα στη βάση τον λαιμού και ακτινωτό κόσμημα στη βάση του σώματος.

Η προσεγμένη αυτή παράσταση δεν έχει αποδοθεί σε κάποιον γνωστό αγγειογράφο. Τεχνοτροπική συγγένεια παρατηρείται με το Ζωγράφο του Αντιμένη, ο οποίος συνήθιζε να απεικονίζει κρήνες, εμπνευσμένος από τα Πεισιστράτεια έργα στην Αθήνα και επηρέασε πολλούς σύγχρονους του καλλιτέχνες. Ειδικότερα, ομοιότητες παρουσιάζουν οι μορφές των γυναικών με την Άρτεμη ή Εκάτη στη μελανόμορφη υδρία με παράσταση των γάμων του Πηλέα με τη Θέτιδα που φυλάσσεται στο Κassel και με την Θέτιδα που παλεύει με τον Πηλέα στον αμφορέα με τις Σειρήνες, τα οποία αποδίδονται στην ομάδα των οφθαλμωτών Σειρήνων. Στο τελευταίο αγγείο οι πάνθηρες και οι αίγαγροι στις δευτερεύουσες διακοσμητικές ζωφόρους θυμίζουν τα ζώα που κοσμούν το έξεργο της υδρίας τον Μουσείου Κανελλοπούλου.

Ν. Σαραγά