Ερυθρόμορφη κύλικα

Στην κύρια όψη στο κέντρο της παράστασης, ο Διόνυσος με χιτώνα και ιμάτιο, σε κίνηση προς τα δεξιά, κρατά κέρας και κλαδιά κισσού στα χέρια και στρέφει το κεφάλι προς τα πίσω, παρακολουθώντας μέλη τον Θιάσου του, Σιληνούς και Μαινάδες. Εκατέρωθεν του Σιληνοί που χορεύουν. Είναι στεφανωμένοι με κλαδιά κισσού και ο ένας από αυτούς στα δεξιά του θεού, κρατά ασκό, γεμάτο κρασί. Πίσω τους Μαινάδες με κοντό χιτωνίσκο ζωσμένο στη μέση και σάκκο στα μαλλιά επιβαίνουν σε ημίονους που κινούνται προς το μέσον της σκηνής και βρίσκονται σε ερωτική διέγερση. Η Μαινάδα στα δεξιά κρατά στο αριστερό της χέρι κέρας. Δύο ιθυφαλλικοί Σιληνοί βαδίζουν πίσω από τούς ημίονους, πειράζοντάς τους και σπρώχνοντάς τους προς τα εμπρός. Ο Σιληνός στα αριστερά χτυπά τα καπούλια τον ζώου, ενώ αυτός στα δεξιά τραβά την ουρά του. Με λευκό επίθετο χρώμα αποδίδονται τα φύλλα κισσού στα κλαδιά που κρατά ο Διόνυσος και στα στεφάνια των Σιληνών.

Στην πίσω όψη εικονίζεται σκηνή μάχης με έφιππους και πεζούς πολεμιστές. Από αριστερά προς τα δεξιά δύο έφιπποι νέοι με χλαμύδα κινούνται προς το κέντρο της παράστασης. Συμπλέκονται με τέσσερις πεζούς πολεμιστές, ένας από τους οποίους κείται ήδη τραυματισμένος στο έδαφος. Φύλλο κισσού κοσμεί το χώρο κάτω από τις λαβές. Στο μετάλλιο, στο εσωτερικό της κύλικας, εικονίζονται δύο γυμνοί νέοι παλαιστές.

Οι Σιληνοί και οι Μαινάδες αποτελούν τα μέλη του θιάσου τον Διονύσου. Οι Μαινάδες, γυναίκες που είχαν καταληφθεί από μανία, απεικονίζονται σχεδόν πάντα σε χορευτική έκσταση, στεφανωμένες με φύλλα κισσού και κρατώντας Θύρσο ή κάνθαρο γεμάτο κρασί. Οι Σιληνοί προσωποποιούν τα δαιμονικά στοιχεία της φύσης. Έχουν ζωώδη χαρακτηριστικά και απεικονίζονται μεθυσμένοι να χορεύουν και να ερωτοτροπούν με τις Μαινάδες.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Ζαρκάδας Α. 2006. Λήμμα καταλόγου αρ. 81, στο Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. – Ζαρκάδας Α. (επιμ.), Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αρχαία Τέχνη, Αθήνα, 126-127.