Χάλκινος σταυρός λιτανείας

Οι κεραίες του σταυρού πλαταίνουν προς τα άκρα, τα οποία κοσμούνται με δύο δισκία. Στο σημείο συνάντησης των κεραιών του σταυρού έχει τοποθετηθεί αργυρό μετάλλιο με γαλάζιο σμάλτο. Για την διακόσμηση των επιφανειών του σταυρού έχουν γίνει λεπτές εγχαράξεις φυτικών και γεωμετρικών σχημάτων. Στο άνω τμήμα της κάθετης κεραίας υπάρχει η επιγραφή «Ο ΑΓΗΟC ΠΕΤΡΟ(Ο)C + Η ΟΛΗΟΥ +», δηλώντας μάλλον τον ναό στον οποίο βρισκόταν. Στο κάτω μέρος του σταυρού σώζεται λογχόσχημο στέλεχος για την τοποθέτηση του σταυρού σε ξύλινο πλαίσιο. Οι σταυροί αυτού του είδους, μεγάλοι σε μέγεθος, χρησιμοποιούνταν στην Εκκλησία σε λιτανείες. Συνήθως προπορεύονταν της Εισόδου των Τιμίων Δώρων και των λιτανευτικών πομπών που συνόδευαν εικόνες ή ιερά λείψανα, γι’ αυτό ονομάστηκαν σταυροί λιτανείας. Ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη οι λιτανείες διαδραμάτιζαν μεγάλο ρόλο στο εκκλησιαστικό βίωμα των πιστών, με μεγάλες εβδομαδιαίες πομπές συνοδεία του αυτοκράτορα, του πατριάρχη και πλήθους πιστών.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Σκαμπαβίας K. 2007. Λήμμα καταλόγου αρ. 85, στο Σκαμπαβίας K. – Χατζηδάκη N. (επιμ.), Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Συλλογή, Αθήνα, 92.