Χάλκινο εγχειρίδιο

Η έναρξη της συστηματικής κατεργασίας του χαλκού στα τέλη της Νεολιθικής εποχής άλλαξε ριζικά τον χαρακτήρα του πολέμου. Η σημαντικότερη αλλαγή ήταν η εμφάνιση εξειδικευμένων επιθετικών όπλων, όπως τα εγχειρίδια. Τα πρωιμότερα εγχειρίδια στο Αιγαίο ήταν μικρού μεγέθους (< 10 εκ.), είχαν τριγωνικό σχήμα και πιθανώς ήταν στερεωμένα σε στυλεό σα λόγχες. Κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού τα εγχειρίδια γίνονται μεγαλύτερα και αποκτούν κεντρική νεύρωση, η οποία ενισχύει την αποτελεσματικότητα και την αντοχή τους (βλ. φωτογραφία). Κατασκευάζονται με χύτευση σε μήτρες και σφυρηλατούνται για να διαμορφωθεί το τελικό σχήμα και αποκτήσουν οξύτητα οι ακμές τους. Στο τέλος προστίθεται λαβή από ξύλο ή άλλο οργανικό υλικό και στερεώνεται στο εγχειρίδιο με καρφιά. Οι τέσσερεις οπές που διακρίνονται στη φωτογραφία χρησίμευαν για την πρόσδεση μιας τέτοιας λαβής.

Τα όπλα της περιόδου κατασκευάζονταν κατά κανόνα από αρσενικούχο χαλκό, ο οποίος ήταν διαθέσιμος σε νησιά των Κυκλάδων και άλλες περιοχές του Αιγαίου. Προς το τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ., όμως, εμφανίστηκε ο κασσιτερούχος χαλκός (ή μπρούτζος), ο οποίος ήταν πιο ανθεκτικός. Η απουσία εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων κασσίτερου από το Αιγαίο σήμαινε ότι οι τοπικές κοινωνίες θα έπρεπε να εισάγουν το υλικό από άλλες περιοχές. Αυτό έστρεψε τις αιγαιακές κοινωνίες προς το θαλάσσιο εμπόριο και επέφερε σημαντικές αλλαγές στην οργάνωση της οικονομίας.

Αδημοσίευτο