

Η αγία Αικατερίνη
Η αγία Αικατερίνη εικονίζεται καθισμένη σε χαμηλό ξύλινο θρόνο κρατώντας με το αριστερό χέρι τον τροχό και το σταυρό, τα σύμβολα του μαρτυρίου της, και με το αριστερό γραφίδα από φτερό. Φορεί κόκκινη βασιλική ενδυμασία, λώρο και στέμμα, και από πάνω μανδύα με εσωτερική επένδυση από ερμίνα και εξωτερικά κεντημένο με χρυσούς αετούς μέσα σε φύλλωμα. Πλάι της τα σύμβολα των γνώσεων της σοφής πριγκίπισσας, αριστερά μια αστρονομική σφαίρα ακουμπισμένη σε βιβλία και αριστερά αναλόγιο χαμηλό με ανοιχτό βιβλίο και χαμηλότερα κλειστά βιβλία και διαβήτης. Ολόσωμες γυναικείες μορφές, προσωποποιήσεις αρετών, αποδίδονται σε χρυσογραφία στο αναλόγιο και στο θρόνο. Χαμηλά, η υπογραφή του ζωγράφου επάνω σε λευκή ταινία.
Ο εικονογραφικός τύπος της αγίας Αικατερίνης ένθρονης, όπως και στην εικόνα μας, γνωστός σε έργο του Γεωργίου Κλόντζα στο Osimo, καθιερώνεται κατά το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα, με πιθανές απεικονίσεις του σε έργα του Μιχαήλ Δαμασκηνού (Βοκοτόπουλος 1990, σ. 159. Βοκοτόπουλος 1994, σ. 434, εικ. 8). Γνωστά είναι τα παραδείγματα του τύπου σε έργα των συντηρητικών επιγόνων του πρώτου μισού του 17ου αιώνα, όπως του Εμμανουήλ Λαμπάρδου στο Μουσείο Μπενάκη, του Ιερεμία Παλλαδά στο Σινά και του Σιλβέστρου Θεοχάρη στην Πάτμο (Χατζηδάκη 1997, σ. 258 με βιβλιογραφία). Ο ζωγράφος της εικόνας ακολουθεί πιστά τα πρότυπα αυτά και με προσοχή αποδίδει τις διακοσμητικές λεπτομέρειες, ιδιαίτερα στα κεντήματα του μανδύα της αγίας. Το πλάσιμο της σάρκας με λείες καλοδουλεμένες επιφάνειες και η γλυκύτητα στην έκφραση της νέας αγίας αποτελούν πρόσθετα γνωρίσματα της ποιότητας της τέχνης του ζωγράφου, που πρέπει να ανήκει στην ίδια γενιά.
Ν. Χατζηδάκη