Σεμιναριακό εργαστήριο (περιορισμένος αριθμός θέσεων – συμμετοχή μέσω αίτησης)
7-8 Φεβρουαρίου 2026, ώρες 11.00-15.00
Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόλου 5 Πλάκα, Αθήνα
Διοργάνωση:
Ακαδημαϊκός Συντονισμός:
Δρ. Ελισάβετ Π. Σιουμπάρα, Υπεύθυνη Έργου Διασπάρτων Αρχιτεκτονικών Μελών Ακρόπολης – Υ.Σ.Μ.Α, Υπότροφος Ερευνήτρια στις Ελληνικές Σπουδές για Νέους Ερευνητές/τριες 2023-24 του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών
Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών διοργανώνουν εργαστήριο με θέμα: «Επαναπροσδιορίζοντας την Ακρόπολη: Παρελθόν με Μέλλον». Το ΚΕΣ, στο πλαίσιο της ετήσιας σειράς εργαστηρίων, στοχεύει στην υποστήριξη των Ελληνικών Σπουδών και του ευρύτερου πεδίου των Ανθρωπιστικών Επιστημών και στην προσφορά διαγενεακών, διεπιστημονικών ευκαιριών δια βίου μάθησης για το ευρύ κοινό.
Σε αυτό το εργαστήριο θα εμβαθύνουμε σε συγκεκριμένες πτυχές της Ακρόπολης, του πλέον εμβληματικού αρχαιολογικού χώρου της χώρας μας, η οποία μας είναι βιωματικά τόσο γνωστή και προσφιλής, χωρίς ποτέ όμως να σταματά να μας εκπλήσσει με νέα δεδομένα που αποκαλύπτονται από τις εργασίες καθημερινά στον χώρο και παραμένουν κατά βάση άγνωστα στο ευρύτερο κοινό.
Το βόρειο Τείχος της Ακρόπολης χτίζεται ευθύς αμέσως μετά τους Περσικούς Πολέμους και την καταστροφή του Ιερού, με πρωτεργάτη του νέου σχεδιασμού τον ίδιο τον Θεμιστοκλή. Τα αρχιτεκτονικά μέλη των κατεστραμμένων ναών που επαναχρησιμοποιούνται στην ανέγερσή του σηματοδοτούνται από συγκεκριμένα πολιτικά μηνύματα ή μήπως λιγότερο απ’ όσο θα θέλαμε σήμερα να πιστεύουμε; Το ιερό της Αθηνάς συνιστά μόνο τον ιερότερο των Αθηνών χώρο ή εξ αρχής της ιδρύσεώς του έχει ξεκάθαρα πολιτικές χρήσεις και διαστάσεις; Και αν ναι, ποιες είναι αυτές; Πώς μπορεί να παρεισφρήσει ο κάθε Αθηναίος ξεχωριστά και μεμονωμένα σ΄αυτόν τον κατεξοχήν δημόσιο χώρο και να συνδιαλαγεί μαζί του; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν, προτού καταλήξουμε να συζητήσουμε πως θα θέλαμε να βιώνουμε εφεξής την Ακρόπολη στην πόλη που ζούμε και με τις σημερινές συνθήκες υψηλής επισκεψιμότητας.
Θεματικοί άξονες – δομή του εργαστηρίου
Η προσέγγιση του θέματος θα δομηθεί πάνω στους ακόλουθους θεματικούς άξονες:
1η μέρα
- Η Ακρόπολη από το Βορρά. Η πρόσληψη του Ιερού και του Θεμιστόκλειου Τείχους της Ακρόπολης ευθύς αμέσως μετά τα Περσικά
- Το ιερό της Αθηνάς στην Ακρόπολη ως πολιτικός χώρος στην Αρχαιότητα
2η μέρα
- Ήμου και εγώ εκεί! Ιδιώτες στην Ακρόπολη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
- Και τώρα τι; 17.000 μάτια και πόδια, επί δύο, καθημερινά στην Ακρόπολη.
Η συντονίστρια θα παρουσιάσει τις παραπάνω θεματικές, δίνοντας έμφαση, αφενός, σε νέα πορίσματα της έρευνας για την Ακρόπολη, αφετέρου στο πως αυτά διαφωτίζουν τις πολυδιάστατες λειτουργίες του χώρου, χρηστικές, αισθητικές και συμβολικές στη διαχρονία του. Πότε η επανάχρηση υλικών καταλήγει σε μία χειριστική πολιτική προπαγάνδα και πότε όχι, πότε ένα ιερό εξυπηρετεί βασικές πολιτικές λειτουργίες στο κέντρο της πόλης του, πότε οι ιερείς που ελέγχουν το τέμενος επιτρέπουν σε ιδιώτες να εισέλθουν και να καταλάβουν μέρος του ιερού χώρου και υπό ποιες προύποθέσεις; Οι συμμετέχοντες/ουσες θα λάβουν μέρος ενεργά στον διάλογο που θα αναπτυχθεί γύρω από τα θέματα αυτά, καθώς και σε μία προσπάθεια μερικής αντιπαραβολής των φαινόμενων του χθές με το σήμερα, όσο αυτό είναι εφικτό.
Οι πολυεπίπεδες χρήσεις της Ακρόπολης, του κατεξοχήν ιερού και δημόσιου χώρου της αρχαίας Αθήνας, που υψώνεται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, στο κέντρο της πόλης, τότε και τώρα, αποτελώντας τον πυρήνα της, μας ωθούν να διαπραγματευτούμε εκ νέου τους όρους με τους οποίους εν τέλει σήμερα θα θέλαμε να βιώνουμε, να παρατηρούμε, να ατενίζουμε τη δική του Ακρόπολη ο καθένας μας και συλλογικά. Τέλος, θα ακολουθήσει ένας σπειροειδής κύκλος συζήτησης με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για τη σημερινή χρήση του χώρου.
Στόχοι
Οι συμμετέχοντες/ουσες στο εργαστήριο αναμένεται να:
- κατανοήσουν συγκεκριμένα θραύσματα της ίδιας τους της πόλης καλύτερα
- εμβαθύνουν σε θέματα λειτουργίας αρχαίων χώρων
- μάθουν τι γίνεται σήμερα στην Ακρόπολη
- αποσαφηνίσουν μέσα τους πως θα ήθελαν να βιώνουν την Ακρόπολη εφεξής
- εξετάσουν τι είναι εφικτό και τι όχι σήμερα στην Ακρόπολη
Αιτήσεις και συμμετοχή
Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά ατομική αίτηση συμμετοχής για το εργαστήριο, στην οποία θα πρέπει να συμπληρώσουν:
- τα προσωπικά τους στοιχεία και την ιδιότητά τους (π.χ. σπουδές ή επάγγελμα),
- μια σύντομη περιγραφή, η οποία δεν θα ξεπερνάει τη μία παράγραφο, με τις προσδοκίες, το κίνητρο συμμετοχής τους, ή και θέματα που τους προβληματίζουν σε σχέση με το θέμα.
- ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα (χρονολογικό) το οποίο δεν πρέπει να ξεπερνά τις 150 λέξεις.
Ο αριθμός των θέσεων θα είναι περιορισμένος. Η επιλογή των συμμετεχόντων/ουσών θα γίνει από τη συντονίστρια του εργαστηρίου βάσει του βιογραφικού τους και των στοιχείων των οποίων θα δηλώσουν στην online αίτησή τους. Πρότερη γνώση στο θέμα δεν απαιτείται. Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν.
Υποβολή αιτήσεων
Ηλεκτρονική αίτηση συμμετοχής
Ανοικτό σε: Όλους/ες (περιορισμένος αριθμός θέσεων)
Περίοδος αιτήσεων: 11 Δεκεμβρίου 2025 – 11 Ιανουαρίου 2026
Συντονισμός δραστηριότητας: Mατίνα Γκόγκα (ΚΕΣ)
Όλοι/ες οι αιτούντες/ούσες θα ειδοποιηθούν μέχρι τις 23 Ιανουαρίου 2026 με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την εξέλιξη της αίτησής τους. Οι συμμετέχοντες/ουσες χρειάζεται να επιβεβαιώσουν τη συμμετοχή τους με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και θα ενημερωθούν για τη συμμετοχή τους και σχετικές φόρμες που θα χρειαστεί να υποβάλουν.
Το ΚΕΣ θα χορηγήσει στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ευχαριστήρια επιστολή που θα πιστοποιεί τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο.
Για διευκρινίσεις σχετικά με το εργαστήριο και τη διαδικασία των αιτήσεων μπορείτε να απευθύνεστε καθημερινά (10:00 π.μ.–5:00 μ.μ.) στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στο τηλέφωνο 2752047030 εσωτ.: 1.
