Άνθρωποι και ζώα στην αρχαιότητα

Σεμινάριο & εργαστήρια
Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
M.
H. Wiener Eργαστήριο Aρχαιολογικών Επιστημών, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Eλληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
 

Φεβρουάριος – Δεκέμβριος 2024

 

Το ενδιαφέρον του ανθρώπου για τα ζώα, πρακτικό, θεωρητικό και φαντασιακό, σημάδεψε την ανάδυση και διαμόρφωση του πολιτισμού καθώς οι άνθρωποι επιχειρούσαν να κατανοήσουν τον εαυτό τους σε σχέση αλλά ταυτόχρονα και σε αντιδιαστολή προς τα υπόλοιπα φυσικά ή φανταστικά είδη. Σήμερα, η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα περνά περίοδο αλλαγών. Το κίνημα για τα δικαιώματα των ζώων – με ιδιαίτερη απήχηση στις νεότερες γενιές– θέτει υπό αμφισβήτηση παγιωμένες ιδέες και συμπεριφορές και ωθεί τους ερευνητές να αναζητήσουν στο παρελθόν μοντέλα αλληλεπίδρασης που διαφέρουν από τα σημερινά.

Στην αρχαιολογία η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα προσεγγίζεται μέσα από 3 δρόμους:
– της ζωοαρχαιολογίας, που μελετά τα φυσικά κατάλοιπα ζώων σε ανθρωπογενή περιβάλλοντα,
– της ιστορίας της τέχνης, που μελετά τις αναπαραστάσεις ζώων και τους συμβολισμούς τους,
– της φιλολογίας και της ιστορίας της φιλοσοφίας και της επιστήμης, που μελετούν τις απόψεις των αρχαίων για τα ζώα όπως αυτές αποτυπώνονται σε κείμενα.

Το σεμινάριο αυτό φέρνει σε διάλογο αρχαιολόγους, ζωοαρχαιολόγους, φιλολόγους και ιστορικούς της αρχαίας φιλοσοφίας και επιστήμης , που διερευνούν τη σχέση ανθρώπων-ζώων στην  αρχαιότητα. Ο διάλογος αυτός άλλοτε γεννά συνθέσεις κι άλλοτε φέρνει στην επιφάνεια αντιφάσεις π.χ. μεταξύ κειμένων και των ευρημάτων από ανασκαφές.

Απώτερος στόχος του σεμιναρίου είναι να αναδείξει τρόπους αλληλεπίδρασης αλλά και αλλαγές που συνέβησαν στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, και να φέρει το κοινό σε επαφή με τις επιστήμες που μελετούν τα ζώα του παρελθόντος και τη σχέση τους με τον άνθρωπο. Για τον λόγο αυτό, εκτός από διαλέξεις, το σεμινάριο περιλαμβάνει δύο εργαστήρια για παιδιά στο Μουσείο Κανελλοπούλου και στο Εργαστήριο Μ.H. Wiener της Αμερικάνικης Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Οι διαλέξεις θα γίνονται ζωντανά στο Εργαστήριo Μ.Η. Wiener της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών και στο Μουσείο Κανελλοπούλου και θα μεταδίδονται ψηφιακά.

Συντονισμός: Νίκος Παπαδημητρίου (Μουσείο Κανελλοπούλου) – Παναγιώτης Καρκάνας (Εργαστήριο Μ.Η. Wiener, AΣΚΣΑ) – Δημήτρης Μιχαηλίδης (Εργαστήριο Μ.Η. Wiener, AΣΚΣΑ) – Στασινός Σταυριανέας (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο)

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΙΩΝ

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H. Wiener, AΣΚΣΑ
Δημήτρης Μιχαηλίδης – Κατερίνα Παπαγιάννη (Εργαστήριο Μ.Η.Wiener, AΣΚΣΑ)
Άνθρωποι και ζώα στην Ελλάδα την Eποχή των Παγετώνων
https://youtube.com/live/TyZGv7gB2J8

Τετάρτη 20 Mαρτίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H.Wiener, AΣΚΣΑ
Γιώργος Καζαντζής (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)
Βοσκοί και κυνηγοί στον ελλαδικό χώρο κατά τη Νεολιθική περίοδο
https://youtube.com/live/oiMQhlha7VU

Τετάρτη 10 Απριλίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H.Wiener, AΣΚΣΑ
Κατερίνα Παπαγιάννη (Εργαστήριο Μ.Η.Wiener, AΣΚΣΑ)
Άνθρωποι, ποντίκια και γάτες: μια πανάρχαια ιστορία αγάπης
https://youtube.com/live/vB8bbHwVce4

Τετάρτη 22 Μαΐου, 19.00 – Μουσείο Κανελλοπούλου
Διαμαντής Παναγιωτόπουλος (Πανεπιστήμιο Χαϊδελβέργης)
Χορεύοντας πάνω στο φτερό του καρχαρία. Άνθρωποι και ταύροι στη μινωική Κρήτη
https://youtube.com/live/WE8W1aSff4Y

Τετάρτη 12 Ιουνίου, 19.00 – Μουσείο Κανελλοπούλου
Νάσος Παπαλεξάνδρου (Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Austin)
Μιξογενή τέρατα του μύθου και της τέχνης στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
https://youtube.com/live/2J9ZztjPipA

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, 19.00 – Μουσείο Κανελλοπούλου
Δήμητρα Μυλωνά (Ινστιτούτο Αιγιακής Προϊστορίας – Κέντρο Μελέτης Ανατολικής Κρήτης)
Ακαταμάχητα μπαρμπούνια, τρομερά κήτη και πορφυρή πολυτέλεια. H αλιεία στην αρχαία Ελλάδα
https://youtube.com/live/Gkpqpq-zwdU

Τετάρτη 16 Οκτωβρίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H.Wiener, AΣΚΣΑ
Δημήτρης Φιλιόγλου (Εργαστήριο Μ.Η.Wiener, AΣΚΣΑ)
Για πάντα μαζί: θυσίες και ταφές ζώων στην αρχαιότητα
https://youtube.com/live/OB631I6jUYc

Τετάρτη 13 Νοεμβρίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H. Wiener, ΑΣΚΣΑ
Στασινός Σταυριανέας (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο)
Οι απαρχές της επιστήμης της ζωο-λογίας
https://youtube.com/live/oKT4SHzeFxk

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, 19.00 – Εργαστήριο M.H. Wiener, AΣΚΣΑ
Χρήστος Ζαφειρόπουλος (Πανεπιστήμιο Πατρών)
Ομιλούντα ζώα: οι μύθοι του Αισώπου
https://youtube.com/live/lj83qHKyyMs

 

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

1. Σάββατο 9 – Kυριακή 10 Μαρτίου και Σάββατο 6 – Κυριακή 7 Απριλίου, 11.00-12.30 – Μουσείο Κανελλοπούλου
Ζώα και τέρατα στην αρχαιότητα

Στο εργαστήριο αυτό τα παιδιά θα συμμετάσχουν σε δραστηριότητες στις αίθουσες του μουσείου, που θα τους επιτρέψουν να δουν από κοντα αρχαία αγγεία και ειδώλια ζώων και υβριδικών πλασμάτων (π.χ. κενταύρους, σφιγγες, σειρήνες), να σχεδιάσουν, να ακούσουν αφηγήσεις αρχαίων συγγραφέων για ζώα, και να συνομιλήσουν με αρχαιολόγους, ζωοαρχαιολόγους και φιλολόγους για το πως μελετούσαν τα ζώα οι αρχαίοι. Μουσειοπαιδαγωγοί: Ιωάννα Ζαχαροπούλου – Κατερίνα Σταμίδη

Ηλικίες: 6-9 ετών
Διάρκεια: περ. 90’
Είσοδος: ελεύθερη με κράτηση – θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
Πληροφορίες: 210 3319300
Αιτήσεις: press@camu.gr
Στην αίτηση θα πρέπει να αναφέρονται τα εξής στοιχεία:
– όνομα και επώνυμο παιδιού
– ηλικία και τάξη
– ποια ημέρα αφορά ή αίτηση (Σάββατο 6 ή Κυριακή 7 Απριλίου)
– όνομο και επώνυμο γονέα ή κηδεμόνα
– τηλέφωνο και email γονέα ή κηδεμόνα.

2. Σάββατο 13 Απριλιου, 11.00, 12.00 & 13.00 – Εργαστήριο M.H. Wiener, AΣΚΣΑ
Ελάτε να γίνουμε ζωοαρχαιολόγοι!

Το Malcolm H. Wiener Εργαστήριο Αρχαιολογικών Επιστημών, ΑΣΚΣΑ ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχτεί τους μικρούς του φίλους (5η-6η δημοτικού και 1η-2η γυμνασίου) σε μια δράση γεμάτη αρχαία ζώα! Μαζί θα μάθουμε πώς κάνουμε μια μικρή ανασκαφή και πως αναγνωρίζουμε τα ζώα που έζησαν στην αρχαία Ελλάδα και θα μιλήσουμε για τη σχέση τους με τους ανθρώπους της εποχής!

Ηλικίες: 10-14ετών (E’-ΣΤ’ Δημοτικού/Α’-Β’ Γυμνασίου)
Διάρκεια: 45’
Είσοδος: ελεύθερη με κράτηση – θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας
Πληροφορίες:. 231 000 2400, εσωτερικό 133 (09.00-11.00 π.μ.)
Αιτήσεις: infowienerlab@ascsa.edu.gr
Στην αίτηση θα πρέπει να αναφέρονται τα εξής στοιχεία:
– όνομα και επώνυμο παιδιού
– ηλικία και τάξη
– ποιο εργαστήριο αφορά ή αίτηση (των 11.00, 12.00 ή 13.00)
– όνομα και επώνυμο γονέα ή κηδεμόνα
– τηλέφωνο και email γονέα ή κηδεμόνα.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Εργαστήριο Aρχαιολογικών Επιστημών M.H. Wiener, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Σουηδίας 54
Αθήνα 106 76
https://www.ascsa.edu.gr/research/wiener-laboratory

Πρόσβαση με μετρό: σταθμός Ευαγγελισμός

Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Θεωρίας 12, Πλάκα
Αθήνα 105 55
https://camu.gr/

Πρόσβαση με μετρό: σταθμοί Ακρόπολη και Μοναστηράκι