Η Συλλογή Αρχαίας Τέχνης
Το Μουσείο καλύπτει χρονικά ολόκληρο το φάσμα της Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης, από τους Προϊστορικούς και τους Ιστορικούς χρόνους, μέχρι τη Ρωμαϊκή εποχή.
Τα αρχαιότερα έργα τέχνης της Συλλογής προέρχονται από τη Νεολιθική εποχή (6000-3200 π.Χ.), ενώ ακολουθούν σημαντικά δείγματα από πολιτισμούς της Εποχής του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.). Λιτά γυναικεία ειδώλια αποτελούν χαρακτηριστικά έργα του Κυκλαδικού Πολιτισμού (3200-2000 π.Χ.), νατουραλιστικά κοσμήματα φανερώνουν τη μεγαλοπρέπεια του Μινωικού Πολιτισμού (3η και 2η χιλιετία π.Χ.) ενώ από τον Μυκηναϊκό Πολιτισμό (1600-1100 π.Χ.) ξεχωρίζουν τα αγγεία με γραπτό διάκοσμο και εμπνευσμένα από τη φύση μοτίβα.
Τα αντικείμενα της Συλλογής από την Πρώιμη εποχή του Σιδήρου (1100-800 π.Χ.) παρουσιάζουν τη νέα, γραμμική τάση στη διακόσμηση και απεικόνιση ανθρώπων και ζώων, ιδίως των ίππων, ένα από τα πιο προσφιλή θέματα των καλλιτεχνών της εποχής. Τα έργα της Αρχαϊκής περιόδου (7ος-6ος αι. π.Χ.) προέρχονται από όλα τα μεγάλα εργαστήρια του Ελληνικού κόσμου. Ενδεικτικά, ξεχωρίζουν τα κορινθιακά αγγεία με διακοσμητικά μοτίβα εμπνευσμένα από την ανατολή, όπως και τα βοιωτικά, με σκηνές από την καθημερινή ζωή, καθώς και τα δαιδαλικού ρυθμού από την Κρήτη, Στην τέχνη της μεταλλοτεχνίας διακρίνονται είδη οπλισμού, όπως ξίφη, κράνη και αιχμές βελών.
Η Αττική κεραμική, με έργα τέχνης από τον μελανόμορφο και τον ερυθρόμορφο ρυθμό, σηματοδοτεί την Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.). Από τις πολυάριθμες λευκές ληκύθους της Συλλογής ξεχωρίζει αυτή του Ζωγράφου του Αχιλλέα, στην οποία η μορφή του νεκρού αποδίδεται με ρεαλισμό και ευαισθησία. Έργο μεταλλοτεχνίας της Κλασικής περιόδου, και ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα της Συλλογής, είναι ο χάλκινος λέβης, με εγχάρακτη επιγραφή, που ήταν έπαθλο αγώνων προς τιμήν των πεσόντων της μάχης του Μαραθώνα, πριν χρησιμοποιηθεί ως τεφροδόχο αγγείο.
Η τέχνη των Ελληνιστικών χρόνων (323-30 π.Χ.) ταξίδεψε σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο μέσω των «Ταναγραίων», τα γυναικεία πήλινα ειδώλια απαράμιλλης κομψότητας. Η αγγειοπλαστική αντιπροσωπεύεται στη Συλλογή με έργα και από άλλα κέντρα πολιτισμού, όπως η Κάτω Ιταλία, η Αίγυπτος και η Μεσοποταμία. Εντυπωσιακό είναι το αγγείο κρασιού (κρατήρας) τύπου Gnathia, με τη χαρακτηριστική τεχνοτροπία λευκού φυτικού διακόσμου σε μαύρο φόντο. Από την ίδια περίοδο, σώζεται ένα ιδιαίτερο έργο μεταλλοτεχνίας, ένα έμβολο πολεμικού πλοίου, που έχει τη μορφή ρύγχους θαλάσσιου κήτους.
Η Συλλογή διαθέτει επίσης έναν μεγάλο αριθμό έργων γλυπτικής, όπως μαρμάρινη αγάλματα, προτομές και αναθηματικά ανάγλυφα, τα οποία τα οποία αντιπροσωπεύουν μια από τις σημαντικότερες πτυχές της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Δυο γλυπτά του 2ου αιώνα π.Χ. αποτελούν τα πιο εντυπωσιακά αποκτήματα της Συλλογής: ένα άριστης τέχνης γυναικείο κεφάλι -ίσως της Ήρας- και η προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μία από τις πιο σημαντικές και γνωστές ενότητες της Συλλογής είναι τα Κοσμήματα. Χρυσά και αργυρά κοσμήματα, ταφικά κτερίσματα, χάλκινα αναθηματικά αντικείμενα της Γεωμετρικής και Αρχαϊκής περιόδου, αλλά και λίθινα ή γυάλινα κοσμήματα και σφραγιδόλιθοι, μαρτυρούν όψεις της αισθητικής κάθε εποχής, όπως και το κοινωνικό επίπεδο των κατόχων τους. Η Αρχαία Τέχνη των Ιστορικών χρόνων ολοκληρώνεται με πλήθος Νομισμάτων και προϊόντα Υαλουργίας, αγγεία κατασκευασμένα από υαλόμαζα ή φυσητά. Την ενότητα αυτή ολοκληρώνουν οι νεκρικές προσωπογραφίες Fayum της Συλλογής, τα συγκινητικά ταφικά έργα ζωγραφικής, που βρέθηκαν κατά κύριο λόγο στην ομώνυμη πόλη της Αιγύπτου, Φαγιούμ, νοτίως του Καΐρου, με εμφανείς ελληνικές και ρωμαϊκές επιρροές.
